Về với biển xanh, cát vàng, nắng... Sa Huỳnh

Về Quảng Ngãi có rất nhiều điểm đến để du khách khám phá. Nơi đây là sự hòa hợp của những dòng sông xen lẫn núi đồi, ghềnh thác cùng nhiều di tích, kiến trúc cổ như: di chỉ văn hóa Sa Huỳnh, Chùa Thiên Ân, thành cổ Châu Sa, chứng tích Sơn Mỹ, địa đạo Đám Toái …Không chỉ có vậy, Quảng Ngãi còn được nhắc đến với các bãi biển sạch và rất đẹp. Một trong số những bãi biển được nhiều người yêu thích ở Quảng Ngãi đó là biển Sa Huỳnh.

Sa Huỳnh nằm ở cực nam tỉnh Quảng Ngãi, thuộc huyện Đức Phổ, cách thị xã tỉnh lỵ 60 km. Sa Huỳnh là bãi biển đẹp, nổi tiếng là vựa muối quan trọng ở miền Trung. Bãi biển Sa Huỳnh nằm sát quốc lộ 1A, ở km 985, có ga xe lửa Sa Huỳnh, nếu đi từ Hà Nội vào hay từ TP.Hồ Chí Minh ra, du khách có thể dừng chân ghé lại đây rất thuận lợi.
Địa danh Sa Huỳnh phải viết cho đúng là Sa Hoàng, có nghĩa là cát vàng. Sở dĩ có tên gọi này là bởi màu cát ở đây không trắng như những bãi biển khác mà lại có màu vàng óng ánh nhìn rất đẹp mắt. Gọi là Sa Huỳnh, vì chữ " Hoàng" trùng tên với Chúa Nguyễn Hoàng thời Nguyễn sơ.
Không chỉ được biết đến với bãi biển đẹp mà Sa Huỳnh còn nổi tiếng bởi nơi đây có di chỉ khảo cổ học với “văn hóa Sa Huỳnh”. Vào đầu thế kỷ XX, các nhà khảo cổ học người Pháp đã phát hiện ở Sa Huỳnh có hàng loạt mộ chum và nhiều hiện vật tiêu biểu cho nền văn hóa cổ xưa bị vùi lấp dưới lòng đất qua thời gian dài lịch sử. Các kết quả khai quật được nghiên cứu và kết luận, dải đất từ Đèo Ngang cho đến Đồng Nai (Nam Bộ) lên cả Tây Nguyên, từ sơ kỳ đồng thau cho đến sơ kỳ sắt đá nơi hiện diện một nền văn hóa độc đáo của nhân loại và được định danh bằng khái niệm "văn hóa Sa Huỳnh"'. Những gò Ma Vương, gò Điều Gà ... là những nơi có nhiều dấu tích của nền văn hóa Chăm pa, từ lâu đã thu hút nhiều du khách đến tham quan và nghiên cứu. Sa Huỳnh đã đi vào lịch sử nước nhà, là nơi mà hơn 500 năm trước, đoàn quân nam chinh của vua Lê Thánh Tông dừng chân lại đây nghỉ ngơi và luyện tập trước khi tiến đánh cửa Thị Nại và kinh thành Đồ Bàn. Sa Huỳnh trở thành địa điểm quan trọng thời nhà Nguyễn để canh phòng mặt biển. Đến khi người Pháp đến xâm lược đất nước ta, mở tuyến đường sắt bắc - nam, lại cho xây dựng ga xe lửa Sa Huỳnh để vận chuyển muối từ Sa Huỳnh đi các nơi khác.
Trải qua bao đổi thay giờ đây Sa Huỳnh đã trở thành một nơi nghỉ mát, du lịch hè lý tưởng cho du khách trong và ngoài nước.
Bãi biển Sa Huỳnh chạy dài đến 5, 6km, cong cong hình lưỡi liềm. Đáy biển thoai thoải, không có bãi đá ngầm, có thể là những bãi tắm lý tưởng đối với du khách đến đây nghỉ hè, vui chơi và tắm biển. Ngoài ra, Sa Huỳnh còn có thắng cảnh ghềnh đá Châu Me, Đảo Khỉ... thu hút du khách vào các ngày nghỉ cuối tuần và các ngày lễ tết.
Vẻ đẹp quyến rũ của biển Sa Huỳnh là bờ cát trắng mịn trải dài, nhìn từ xa trông giống như dải tóc dài của người thiếu nữ. Biển Sa Huỳnh nổi tiếng bởi làn nước trong xanh, lắm tôm, nhiều cá, những rặng san hô tuyệt đẹp cùng những đảo nhỏ với nhiều hình dạng khác nhau tạo nên một bức tranh sơn thủy hữu tình. Dựa vào những hình dáng của từng hòn đảo mà người dân địa phương đặt tên như: Hòn Dù, hòn Bẹp, hòn Khu Ông, hòn Son… Trời, mây, sóng, nước..., tất cả như hòa lẫn, quyện chặt vào nhau, tạo nên sự thơ mộng và đầy quyến rũ cho bức tranh thiên nhiên của Sa Huỳnh...
Đến với biển Sa Huỳnh, sẽ là thiếu sót nếu du khách không thưởng thức những hải sản còn tươi rói vừa được ngư dân đánh bất, từ tôm, cua, mực, ghẹ…Sa Huỳnh có đủ các món ngon đặc sản biển nhưng hấp dẫn nhất vẫn là món mắm nhum và cua huỳnh đế. Người dân Sa Huỳnh có câu: “Giàu chất của kho, nghèo lo hủ mắm”. Con nhum hay còn gọi là con cầu gai đã hiếm và chỉ bắt theo mùa. Còn mắm nhum thì hiếm hơn. Mắm nhum Sa Huỳnh nổi tiếng cả nước, thời nhân Nguyễn, vua Minh Mạng hạ lệnh hằng năm địa phương phải "tiến" về kinh đô 12 cân mắm. Mắm nhum thời đó trở thành "mắm tiến". Sau mắm nhum là cua huỳnh đế. Đây là giống cua to con, cân nặng cả ký, toàn thân có màu đỏ gạch. Đã đặt chân đến Sa Huỳnh, du khách khó quên món cua luộc chấm muối. Mỗi người chỉ ăn vài con cũng đủ no nê. Khách có thể chọn vài xâu cua còn tươi rói mang về làm quà cho người thân.
Từ một làng chài còn hoang sơ, Sa Huỳnh ngày nay như cô Tấm bước ra từ cổ tích để trở thành một thị tứ xinh xắn nằm nép mình bên những hàng dừa thơ mộng hay dưới những hàng đương rủ bóng thướt tha…Du khách đến đây còn có dịp tham dự vào những lễ hội văn hóa dân gian của ngư dân như hát bả trạo, hát bài chòi, lễ cầu an trước khi ra khơi…mà còn được tận tay sờ vào những tấm văn bia, những dòng chữ cổ đã có từ cách đây hàng chục vạn năm, để tự hào rằng mình đã được đến với một nền văn hóa cổ của dân tộc đó là Văn hóa Sa huỳnh.
Đức Linh (thethaovietnam.vn)